Τ' άφθαρτα νερά και η προβληματική της ανάπτυξης

ΡΟΔΟΣ,  29 Μαΐου - 5 Ιουνίου 2011

 

Τ' άφθαρτα νερά, στίχος από το ποίημα της Κατερίνας Αγγελάκη Ρουκ, Ρευστή και η μοίρα

Πιλοτικό Περιβαλλοντικό και Πολιτιστικό Εργαστήρι με θέμα τους υγρότοπους της Ρόδου και αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, 5 Ιουνίου 2011

Φωτογραφία Νίκος Κασσέρης

Θέμα: Το διακύβευμα της ανάπτυξης σε τοπία της Ρόδου όπου καταγράφονται τα πολυτιμότατα οικοσυστήματα των υγρότοπων. Η διατήρηση των υδατικών πόρων («άφθαρτα νερά») και η λειτουργία τους μέσα στο τοπίο του νησιού αφορμή για μία συνάντηση φιλοσοφίας, επιστήμης και τέχνης σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία. Σκοπός, η υπογραφή ενός Πρωτοκόλλου Συνεργασίας από τους συμμετέχοντες φορείς. Μακροπρόθεσμα, η συγκρότηση ενός Πολιτιστικού Δικτύου για το Νερό και τους Υδατικούς Πόρους στα Νησιά του Αιγαίου καθώς και η κατάρτιση ενός σχετικού προγράμματος διευρωπαϊκής συνεργασίας.

Αντικείμενο-Στόχοι

*Εξέταση των αντιφάσεων και συγκλίσεων στα μοντέλα της οικονομικής διαχείρισης (αγροτικό, κτηνοτροφικό, τουριστικό, οικιστικό) των συγκεκριμένων τοπίων, σε σχέση και με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προστασίας τους.

*Αναβίωση της μνήμης των υγρότοπων, στα ίχνη που έχει διασώσει ο υλικός και άυλος πολιτισμός (γλώσσα, παραδόσεις, τεχνολογία κ.α.)

*Αποτίμηση της αξίας της περιβαλλοντικής διάστασης μέσα στο συνεκτικό ιστό του νησιωτικού τοπίου.

*Ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας και ενίσχυση των δεσμών με τους  εργαζόμενους, την εκπαιδευτική κοινότητα, την αυτοδιοίκηση και τους νέους.

*Αναζήτηση του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει ο πολιτισμός (φιλοσοφία, αρχιτεκτονική, εικαστικά, μουσική, λογοτεχνία) στην ανάληψη υπεύθυνων στάσεων και στη χάραξη πολιτικής.

*Διερεύνηση των αναπτυξιακών προτύπων στα συγκεκριμένα τοπία όπου διαφαίνεται ισχυρή η ανάγκη διατήρησης των υδατικών πόρων.

Δράσεις

*Η οργάνωση μιας συνεργατικής εργασίας πεδίου με συμπράξεις, σε επιλεγμένα σημεία, ανάμεσα σε φορείς του νησιού και την ομάδα του εργαστηρίου που θα απαρτίζεται από φιλοσόφους, ανθρωπολόγους, βιολόγους, αρχιτέκτονες-πολεοδόμους, περιβαλλοντικούς επιστήμονες, εικαστικούς, μουσικούς και ποιητές, από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

*Η διάχυση, δηλαδή η ψηφιακή και μη καταγραφή και αρχειοθέτηση, η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων των αποτιμήσεων της επιτόπιας έρευνας μέσα από την οπτική των διαφορετικών πεδίων.

* Η σύμπραξη με την εκπαιδευτική κοινότητα, Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο σχεδιασμό προγραμμάτων εικαστικού ή/και λογοτεχνικού περιεχομένου με αφορμή τους υδατικούς πόρους και τα τοπία των υγρότοπων.

*Η συνεργασία με το  Διεθνές Κέντρο Συγγραφέων και Μεταφραστών Ρόδου για τη μελέτη και παρουσίαση του έργου της ποιήτριας Κατερίνας Αγγελάκη Ρουκ.

*Η παραγωγή μιας καλλιτεχνικής δράσης π.χ. performance σε επιλεγμένο υγρότοπο, την Κυριακή 5 Ιουνίου 2011, Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος.

*Διοργάνωση Ημερίδας με θέμα: την κατάδειξη της πολιτισμικής διάστασης του τοπίου ως του μόνου μέσου διάσωσης και σχεδιασμού αναπτυξιακών διαδικασιών, τη δραστηριοποίηση επίσημων φορέων και οργανισμών στην ανάληψη δράσεων μόνιμου χαρακτήρα με περιβαλλοντικά και πολιτισμικά κριτήρια, τη μεταστροφή της κύριας οικονομικής δραστηριότητας, του τουρισμού, από το μαζικό, καταναλωτικό μοντέλο στο ποιοτικό, με σεβασμό στην ποικιλία, την ομορφιά και τη μωσαϊκότητα του τοπίου. Κατάληξη: η υπογραφή ενός Πρωτοκόλλου Συνεργασίας των εμπλεκόμενων φορέων.

*Δημιουργία ενός ντοκυμαντέρ διάρκειας 30’με στόχο την προβολή του στο Φεστιβάλ Rodos ecofilms –International films and visual arts festival που φιλοξενείται κάθε χρόνο στη Ρόδο.

*Προοπτικές της δράσης-β’ στάδιο. Συμμετοχή του ντοκυμαντέρ στο Rodos ecofilms –International films and visual arts festival τον Ιούνιο του 2012 και παραγωγή μιας εγκατάστασης υπαίθριας τέχνης (land art) σε επιλεγμένο υγρότοπο της Ρόδου ταυτόχρονα με το Φεστιβάλ.

Περιοχές ενδιαφέροντος-Υγρότοποι Ρόδου

*Υγρότοποι: Ποτάμια, ρυάκια, εκβολές και δέλτα ποταμών, λίμνες, λιμνοθάλασσες, έλη, πηγές, παρόχθιες περιοχές, αλυκές, τεχνητοί ταμιευτήρες νερού.

*Η Ρόδος ανήκει στα νησιά  με τους περισσότερους υγροτόπους..

* Ποταμός Λουτάνης και Ποταμός – Φράγμα Γαδουρά

Χείμαρρος Λάρδου, Έλος Πλημμυρίου και Έλος Καταβιάς

Χείμαρρος Κόνταρης και Φραγμολίμνη Απολακκιάς

Ποταμός Μανδρικός και Λίμνη Νάνων

Ρύακας Πεταλούδων, Ποταμός Πλατύς και Ποταμός Κρεμαστινός

*Σε ορισμένους από τους παραπάνω υγρότοπους ενδημεί το απειλούμενο ψαράκι γκιζάνι (Ladigesocypris ghigii), δεύτερο βιολογικό σύμβολο του νησιού.

 Διοργάνωση

Χαρούλα Χατζηνικολάου, ιστορικός τέχνης, Μουσείο Μπενάκη, συνεργάτης της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Ποιείν και Πράττειν,επιμελήτρια της δράσης

Άννα Αρβανιτάκη, πολεοδόμος-χωροτάκτης, ΥΠΕΚΑ, πρόεδρος Ποιείν και Πράττειν

Hatto Fischer, φιλόσοφος-συγγραφέας, συντονιστής Ποιείν και Πράττειν

www.poieinkaiprattein.org/culture/ cultural actions and ecology/’’τ' άφθαρτα νερά’’ και η προβληματική της ανάπτυξης.

Συνεργάτες

Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, ποιήτρια

Insa Winkler, αρχιτέκτονας τοπίου, καλλιτέχνης http://www.insawinkler.de/

Νίκος Γεωργιάδης, δασολόγος, επιστημονικός συνεργάτης WWF Hellas http://www.wwf/wetlands

Νίκος Κασέρης, φωτογράφος  http://www.kasseris.gr/eko

Χρήσιμες διευθύνσεις

WWF Ελλάς

http://wwf.panda.org/about_our_earth/about_freshwater/intro/

http://wwf.panda.org/who_we_are/wwf_offices/greece/projects/index.cfm?uProjectID=GR0066

ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ-ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΟΤΟΠΩΝ-ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ http://www.ekby.gr

Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ http://www.hcmr.gr

THE MEDITERRANEAN WETLANDS INITIATIVE Med Wet http://medwet.org