Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2014

Ριζοσπαστική συσπείρωση για τη Μήλο: Πριν μας πνίξουν τα σκουπίδια

Των Ελένη Μωραΐτη, Αντώνης Καβαλιέρος και Ηλίας Ιωακείμογλου*

Τίποτα το ουσιαστικό δεν έγινε στο πεδίο της διαχείρισης των απορριμμάτων από τη δημαρχία Δαμουλάκη. Ούτε το 2010 υπήρχε Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) στη Μήλο όταν ανέλαβε ο κ.Δαμουλάκης τη δημαρχία, ούτε σήμερα υπάρχει: το νησί εξακολουθεί να ρίχνει τα σκουπίδια του σε μία τοποθεσία της ανατολικής Μήλου που μετατρέπεται σταδιακά σε χώρο αυξανόμενης μόλυνσης. Σε ολόκληρη την Ελλάδα, όμως, η εποχή της ανεξέλεγκτης διάθεσης των σκουπιδιών σε ρέματα, χωματερές και παλιά νταμάρια, φτάνει στο τέλος της υπό την πίεση των προβλημάτων που έχει δημιουργήσει. Η Μήλος οφείλει να ακολουθήσει την γενική κίνηση εγκαταλείποντας παρατάξεις και δημάρχους με νοοτροπίες της δεκαετίας του 1950, παρατάξεις και δημάρχους που άφησαν το νησί στην τριτοκοσμική κατάσταση της διάθεσης των σκουπιδιών σε ένα ρέμα. Η ανεξέλεγκτη διάθεση αστικών αποβλήτων εκτός από περιβαλλοντικά επιζήμια είναι και παράνομη και η μη συμμόρφωση μέχρι τώρα αφήνει έκθετο τον Δήμο Μήλου σε επιβολή πολύ μεγάλων και άμεσα καταβλητέων χρηματικών προστίμων. Ο Δήμος Μήλου είναι λοιπόν αναγκασμένος να προχωρήσει σε μια λύση.

Σε ποια λύση όμως;

Μπροστά στο αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί σε ολόκληρη την Ελλάδα με το θέμα των σκουπιδιών, η κυβέρνηση προχωράει με επείγουσες διαδικασίες το σχέδιο για την κατασκευή και εκμετάλλευση μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων. Πρόκειται για τεχνολογία ιδιαίτερα ακριβή που παράγει επικίνδυνα απόβλητα (τέφρα που απαιτεί ειδικό χειρισμό και δύσκολα διαχειρίσιμους αέριους ρύπους όπως υπέρ-λεπτή σκόνη, οξείδια του αζώτου και του θείου).

Όσοι ζούμε στη Μήλο, έχουμε έναν λόγο παραπάνω να απορρίπτουμε την επιλογή της καύσης των απορριμμάτων σε σύμμεικτη μορφή, όχι μόνο για τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω αλλά και επειδή πρόκειται για μεγάλο μέγεθος εγκαταστάσεων που δεν αντιστοιχούν στην κλίμακα του νησιού μας, ούτε από περιβαλλοντική άποψη, ούτε εξάλλου από οικονομική άποψη. Λόγω μεγέθους μια μονάδα καύσης στη Μήλο θα είχε υψηλό κόστος λειτουργίας επειδή δεν θα μπορούσε να ωφεληθεί από οικονομίες κλίμακας, έτσι ώστε το επιπλέον κόστος θα το πλήρωνε ο τελικός καταναλωτής, δηλαδή τα νοικοκυριά.

Το σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων που προτείνει η Ριζοσπαστική Συσπείρωση για τη Μήλο αναφέρεται σε πολιτικές πρόληψης, μείωσης των απορριμμάτων, διαλογής στην πηγή, ανακύκλωσης, κομποστοποίησης, και Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) στο τελικό στάδιο που θα αφορά ένα σχετικά μικρό ποσοστό του αρχικού όγκου των σκουπιδιών. Πιο συγκεκριμένα, προτείνουμε τη διαλογή στην πηγή (νοικοκυριά, καταστήματα, ξενοδοχεία, σχολεία, δημόσιοι χώροι) που αποδίδει μεγαλύτερης αξίας ανακτώμενα προϊόντα, ελαχιστοποιεί τους κινδύνους επιμόλυνσης και περιβαλλοντικών επεισοδίων, μειώνει το κόστος κατασκευής και διαχείρισης, και δημιουργεί περισσότερες θέσεις απασχόλησης.
 
Προτείνουμε την ανάπτυξη της κομποστοποίησης σε οικιακό, επιχειρησιακό και δημοτικό επίπεδο, την διαλογή γυαλιού, αλουμινίου, πλαστικού και χαρτιού με την υποχρεωτική συμμετοχή των δημοσίων υπηρεσιών, των επιχειρήσεων και των σχολείων, την χρήση των τεσσάρων κάδων σε μεγάλο αριθμό σημείων συλλογής που θα είναι εύκολα προσβάσιμα στους πολίτες, την παροχή εξοπλισμού οικιακής κομποστοποίησης, τα κίνητρα προς τον πολίτη για την συμμετοχή του στη διαλογή στην πηγή, τα κέντρα συγκέντρωσης προεπιλεγμένων, ανακτήσιμων και ανακυκλώσιμων υλικών, συνδεδεμένων με δίκτυα εμπορικής τους διάθεσης, μικρές μονάδες επεξεργασίας για την περαιτέρω ανάκτηση και την κομποστοποίηση. 
 
Οι εγκαταστάσεις αυτές θα είναι μικρού μεγέθους , χαμηλής όχλησης, απλού μηχανολογικού εξοπλισμού, θα αυξήσουν την απασχόληση και θα είναι εύκολα διαχειρίσιμες από τις υπηρεσίες του Δήμου και θα υπόκεινται στον έλεγχο των πολιτών. Μπορούν, να γίνουν σε χώρους που είναι σήμερα αχρησιμοποίητοι ή εγκαταλελειμμένοι. Οι εγκαταστάσεις αυτές δεν θα περιλαμβάνουν μονάδες καύσης και το τελικό υπόλοιπα θα οδηγείται στον ΧΥΤΥ. Αναφέρουμε σαν ένα μικρό μόνο παράδειγμα καλής πρακτικής τον Δήμο Πάτρας όπου από την συλλογή των τηγανέλαιων με δημοτικό πρόγραμμα και την μετατροπή τους σε καύσιμο υγρό (ανάλογα με την ποιότητα του τηγανέλαιου η ανάκτηση κατά την μετατροπή μπορεί να φτάσει το 80%) προμηθεύτηκαν τα δημόσια σχολεία από 200 λίτρα καύσιμου για τον χειμώνα δωρεάν.

Το σχέδιο που προτείνουμε είναι ένα σύγχρονο σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων για τη Μήλο το οποίο θα μπορούσε να υλοποιήσει η δημοτική αρχή που θα αναδειχθεί από τις εκλογές του Μαΐου. Είναι ένα σχέδιο που απαιτεί την συμμετοχή των πολιτών για την προώθηση αλλαγών σε όφελος της κοινωνίας. Καταρχάς θα πρέπει να καταπολεμήσουμε την ιδέα ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών δεν είναι οξύ, τόσο από οικονομική, όσο και από περιβαλλοντική άποψη. Η προηγούμενη δημοτική αρχή συντήρησε την άγνοια που υπάρχει στο νησί σχετικά με το μεγάλο περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος που συνεπάγεται η ανορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων, και αυτό πρέπει τώρα να το ανατρέψουμε. Η αποκεντρωμένη διαχείριση και οι υποδομές μικρής κλίμακας που προτείνουμε απαιτούν, λοιπόν, συνείδηση του μεγέθους του προβλήματος και συμμετοχή των πολιτών.

Για αυτήν τη συμμετοχή της κοινωνίας, που συμπεριλαμβάνει μεμονωμένους πολίτες, κοινωνικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις και, φυσικά, τους εργαζόμενους στην τοπική αυτοδιοίκηση, προτείνουμε δύο θεσμικές πρωτοβουλίες: Πρώτον, τις κοινωνικές πρωτοβουλίες για τη διαχείριση των απορριμμάτων, και δεύτερον, τις διαδικασίες άμεσης δημοκρατίας.

Οι κοινωνικές πρωτοβουλίες αναφέρονται σε σχήματα κοινωνικής οικονομίας διαφόρων μορφών: αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες, συνεργατικές εταιρείες, πολυμετοχικές ανώνυμες εταιρείες λαϊκής βάσης και άλλες. Ήδη σε πολλές περιοχές της χώρας και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων δραστηριοποιούνται τέτοια σχήματα.

Όσο για τις διαδικασίες άμεσης δημοκρατίας, είναι αυτές που θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των πολιτών και θα προκρίνουν κάθε φορά την πιο αποτελεσματική, κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά βιώσιμη λύση.

* Η Ελένη Μωραΐτη, ο Αντώνης Καβαλιέρος και ο Ηλίας Ιωακείμογλου είναι μέλη της Ριζοσπαστικής Συσπείρωσης για τη Μήλο

Πηγή: http://www.miloslife.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου