Κοινή Ανακοίνωση Συνδικαλιστικών Φορέων Εργαζομένων στη Ναυτιλία

Την Τετάρτη 27 Μαρτίου εισάχθηκε για συζήτηση στην επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ναυτιλίας με τίτλο «Περί ανασυγκρότησης του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και άλλες διατάξεις». Στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο «σκούπα» θίγονται σειρά από πολύ σοβαρά ζητήματα που αφορούν την οργάνωση της Ακτοπλοΐας, δρομολογούν την ιδιωτικοποίηση του συνόλου των λιμανιών της χώρας, καταργούν ΣΣΕ των ναυτικών, στρατιωτικοποιούν το υπουργείο ναυτιλίας, ιδιωτικοποιούν την πλοηγική υπηρεσία κ.ά. Στο κείμενο που ακολουθεί οι εργαζόμενοι στους προαναφερόμενους χώρους επισημαίνουμε τα προβλήματα που θα δημιουργήσει η τυχόν ψήφιση και εφαρμογή του νομοσχεδίου. Από κοινού αγωνιζόμαστε για να την αποτρέψουμε. Σε αυτό τον αγώνα, σας θεωρούμε φυσικούς μας συμμάχους και ζητάμε την ενεργή συμπαράταξη σας με στόχο την απόσυρση του νομοσχεδίου και την έναρξη ουσιαστικού διαλόγου όπου τα συμφέροντα της κοινωνίας θα προτάσσονται έναντι των συμφερόντων των εφοπλιστών.

Είναι κοινός τόπος ότι η ακτοπλοϊκή σύνδεση των νησιών είναι προβληματική. Σημαντικός αριθμός των συμβατικών πλοίων είναι παλιός. Με εξαίρεση τους δύο-τρεις καλοκαιρινούς μήνες, που τα δρομολόγια στα νησιά τουριστικού ενδιαφέροντος πυκνώνουν, το υπόλοιπο διάστημα, αραιώνουν απελπιστικά. Ακόμη και κοντινά στον Πειραιά νησιά μετατρέπονται σε άγονη γραμμή. Τα εισιτήρια είναι πολύ ακριβά, παρ’ όλες τις διευκολύνσεις που δόθηκαν στους εφοπλιστές για να κατεβάσουν τις τιμές. Ο αριθμός των πλοίων και τα δρομολόγια της ακτοπλοΐας μειώνονται σταθερά. Πολλά λιμάνια αντιμετωπίζουν προβλήματα με τις υποδομές τους που είτε είναι ανεπαρκείς είτε δεν συντηρούνται σωστά. Σχεδόν όλα τα μικρά λιμάνια έχουν πρόβλημα με την τιμολόγηση των υπηρεσιών τους.

Σ’ αυτό το τοπίο, η κυβέρνηση παρεμβαίνει με το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή και έχει ξεσηκώσει απ’ όλους, πλην των εφοπλιστών, θύελλα αντιδράσεων, όχι για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αλλά για να κάνει ορισμένα ακόμη δώρα στους εφοπλιστές και να συμμορφωθεί με τις επιταγές της Τρόικας.

Η υποχρεωτική ναυτολόγηση των πλοίων της ακτοπλοΐας για τα συμβατικά μειώνεται στους 8 μήνες και για τα ταχύπλοα στους 3+1 μήνες. Καταργεί το όριο των 30 ετών για την ναυτολόγηση πλοίου στην ακτοπλοΐα, επιτρέποντας την επαναφορά γερασμένων πλοίων. Μαζί τους θα επανέλθουν οι διαδοχικές βλάβες και η μη τήρηση των δρομολογίων.

Συνέπειες αυτής της πολιτικής: η ήδη προβληματική ακτοπλοϊκή σύνδεση θα χειροτερεύσει. Τα νησιά δεν είναι μόνο τουριστικά θέρετρα που λειτουργούν 2-3 μήνες το χρόνο και ορισμένα τριήμερα. Κυρίως είναι κοινωνίες που λειτουργούν 365 ημέρες το χρόνο. Κάτω από αντίξοες συχνά συνθήκες, όπως η ελλιπής ιατροφαρμακευτική κάλυψη, η απουσία των απαραίτητων δημόσιων υπηρεσιών, η απουσία αυτάρκειας όσον αφορά τις καταναλωτικές τους ανάγκες ακόμη και σε βασικά αγαθά. Η τακτική σύνδεσή τους με την ενδοχώρα είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας για την παραμονή και την διαβίωση των κατοίκων σε αυτά. Με αυτή την επιλογή οι τοπικές κοινωνίες και οι τοπικές οικονομίες καταδικάζονται σε μαρασμό.

Μία ακόμη συνέπεια αυτής της πολιτικής είναι η σημαντική μείωση των συνθέσεων των πληρωμάτων συνεπάγεται όχι μόνο μειώσεις θέσεων εργασίας των ναυτικών στα πλοία της ακτοπλοΐας και παράλληλη αύξηση της ανεργίας αυτού του κλάδου αλλά και σοβαρά προβλήματα για την ασφάλεια των επιβατών. Οι συνέπειες για τους ίδιους και τις οικογένειές τους θα είναι τραγικές. Τα ασφαλιστικά τους ταμεία, που δοκιμάζονται ήδη θα καταρρεύσουν, δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο και την θέση των ήδη συνταξιούχων ναυτικών. Αυτές οι εξελίξεις θα έχουν πολύ αρνητικές συνέπειες και στις τοπικές οικονομίες, με δεδομένο ότι περίπου οι μισές οικογένειες των ναυτεργατών είναι εγκατεστημένες στα νησιά, όπως και πολλοί συνταξιούχοι.

Τα δώρα στους εφοπλιστές δεν σταματούν στην ακτοπλοΐα. Για τα κατώτερα πληρώματα, επιχειρείται η κατάργηση του θεσμού των συλλογικών συμβάσεων εργασίας στην ποντοπόρο ναυτιλία. Αν αυτό συμβεί είναι ζήτημα χρόνου να επεκταθεί στη συνέχεια σε όλες τις κατηγορίες πλοίων.

Αναφέρθηκαν πριν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα λιμάνια των νησιών: ελλιπείς υποδομές και κακή συντήρηση, αδυναμία σωστής διαχείρισης από τους φορείς διαχείρισης που κατά κύριο λόγο οφείλεται σε έλλειψη επαρκούς τεχνογνωσίας. Η κυβέρνηση αντί να βοηθήσει ουσιαστικά τους δημόσιους φορείς διαχείρισης, επιλέγει να τα παραχωρήσει στον οποιοδήποτε ιδιώτη ενδιαφερθεί. Από πουθενά δεν προκύπτει η φιλανθρωπία του τελευταίου, έτσι ώστε να δαπανήσει σοβαρά ποσά για τη δημιουργία ή την συντήρηση υπαρχόντων υποδομών, εκτός ας έχει σοβαρές προοπτικές κέρδους. Το αναμενόμενο λοιπόν είναι να προσανατολιστεί σε επενδύσεις χαμηλού κόστους και υψηλού κέρδους, όπως για παράδειγμα μαρίνες, όπου υπάρχει τουριστικό ενδιαφέρον και να παραμελήσει υποδομές που εξυπηρετούν αποκλειστικά την ακτοπλοΐα. Αλλά ακόμη και στην περίπτωση που θα το κάνει, τι τιμολόγια θα διαμορφώσει στα ανελαστικά φορτία όπως για παράδειγμα η τροφοδοσία των νησιών με τα απαραίτητα αγαθά ή η εξαγωγή των παραγόμενων από το νησί προϊόντων;

Την ίδια επικίνδυνη πολιτική ακολουθεί η κυβέρνηση για το σύνολο των λιμανιών. Τα αντιμετωπίζει μόνο σαν ελκυστικές αξίες που μπορούν να ξεπουληθούν στον ιδιωτικό τομέα. Το παράδειγμα της Cosco στο λιμάνι του Πειραιά έχει ενδιαφέρον. Η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ πανηγυρίζουν γιατί η Cosco κατάφερε να πιάσει την κίνηση που είχε το δημόσιο λιμάνι πριν το βάλουν σε ρότα απαξίωσης και ιδιωτικοποίησης. Παράλληλα κλείνουν τα μάτια στον εργασιακό μεσαίωνα που επικρατεί στον προβλήτα που διαχειρίζεται η Cosco και που είχε επιβληθεί πολύ πριν την κρίση. Είναι το μοντέλο εργασιακών σχέσεων που επιθυμούν να επιβάλλουν στο σύνολο της αγοράς εργασίας, εντός και εκτός λιμένων προκειμένου να την κάνουν ελκυστική για τους ιδιώτες.

Κλείνουν τα μάτια στις προκλητικές φοροαπαλλαγές, στις διευκολύνσεις που έχουν χορηγηθεί και στις παραχωρήσεις που έχουν γίνει στην Cosco. Αυτή η πολιτική που εκχωρεί σε ιδιώτες έναντι πινακίου φακής στρατηγικούς τομείς για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας δεν έχει όφελος για την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Αντίθετα, με πρόσχημα την εξυπηρέτηση του διαρκώς αυξανόμενου χρέους της χώρας, την έξοδο από την κρίση, τη διογκωμένη ανεργία που έχουν επιφέρει τα μνημόνια, επιδιώκει να ξεπουλήσει τη δημόσια περιουσία και να μετατρέψει τη χώρα σε αποικία χρέους και αυξημένης κερδοφορίας των ιδιωτικών επενδύσεων.

Από την ιδιωτικοποίηση, δεν γλιτώνει ούτε η Πλοηγική Υπηρεσία σε αντίθεση με ότι ισχύει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. όσον αφορά τη διαφύλαξη της ασφάλειας των επιβατών, των πλοίων, των λιμενικών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος. Να θυμίσουμε ότι ρυθμίσεις ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών πλοήγησης έχουν απορριφθεί στο παρελθόν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Την στιγμή που από την κυβέρνηση περισσεύουν οι δηλώσεις για τη σημασία της ναυτιλίας για την ελληνική οικονομία και κοινωνία, την ίδια στιγμή το αρμόδιο υπουργείο ενώ οφείλει να είναι οικονομικό και παραγωγικό, στρατιωτικοποιείται. Το προσωπικό του λιμενικού σώματος ενώ δεν επαρκεί να καλύψει τις ανάγκες αστυνόμευσης των ακτών, καλύπτει ολοένα και περισσότερες θέσεις πολιτικού προσωπικού, το οποίο βγαίνει σε εφεδρεία, και απολύεται.

Παράλληλα μειώνονται οι οργανικές θέσεις. Ενώ η κυβέρνηση έχει κάνει σημαία της τη μείωση της γραφειοκρατίας με τις προτεινόμενες αλλαγές, το νομοσχέδιο την πολλαπλασιάζει, και επιστρέφει τη δημόσια διοίκηση σε πρακτικές της δεκαετίας του 1960. Από αυτόν τον φαινομενικά παράλογο σχεδιασμό οι μόνοι που ωφελούνται είναι οι εφοπλιστές, διότι σε ένα κολοβό υπουργείο μπορούν να υπαγορεύσουν τις δικές τους προτεραιότητες πολιτικής. Μια στρατιωτικοποιημένη δομή δεν έχει τη δυνατότητα ν’ ασκεί αυτόνομη πολιτική, να έχει απορίες και αντιρρήσεις, απλά εκτελεί εντολές. Η προοπτική αυτή είναι επικίνδυνη για την ελληνική ναυτιλία και τα νησιά.

Οι εργαζόμενοι στα λιμάνια και στη ναυτιλία ενωμένοι αγωνιζόμαστε για να αποσυρθεί αυτό το νομοσχέδιο. Παράλληλα, κατανοώντας την ευθύνη που έχουμε απέναντι στο κοινωνικό σύνολο προσπαθούμε να ενημερώσουμε τις τοπικές κοινωνίες για τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει η τυχόν εφαρμογή του.

Οι Διοικήσεις των Σωματείων

Πανελλήνια ‘Ένωση Ναυτών Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΝΕΝ) penen@otenet.gr

Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εργαζομένων στην Ναυτιλία και τον Τουρισμό (ΠΑΣΕΝΤ) pasent@otenet.gr

Ένωση Μονίμων και Δοκίμων Λιμενεργατών ΟΛΠ dockers@otenet.gr

Ένωση Μονίμων Υπαλλήλων ΟΛΠ emy-olp@olp.gr

Ένωση Τεχνικών και Χειριστών Υπαλλήλων ΟΛΠ etxy-olp@olp.gr

Σύλλογος Υπαλλήλων ΝΑΤ

Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων Υ.Ε.Ν psyyen@gmail.com

Πανελλήνια Ένωση Κυβερνητών – Μηχανοδηγών

Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Πλοηγικής Υπηρεσίας